01 Voorwoord raad van bestuur

Gasunie heeft in de eerste helft van 2024 gestaag voortgebouwd aan haar energietransitieprojecten. Er waren mijlpalen te vieren bij Porthos en het inpassingsplan voor het doortrekken van WarmtelinQ naar Leiden is vastgesteld. Belangrijke stappen op weg naar een klimaatneutrale samenleving in 2050.

Tegelijkertijd is de afgelopen maanden duidelijk geworden hoe belangrijk de rol van aardgas en aardgasinfrastructuur in het huidige energiesysteem is. Noorwegen heeft de rol van Rusland als voornaamste herkomstland voor aardgas overgenomen. Markten reageren daarom nerveus op (geringe) verstoringen in de aanvoer van Noors gas. In Duitsland hebben we dit jaar ons transportsysteem uitgebreid zodat het land nu voor het eerst zelf LNG kan importeren en soepel kan doorgeleiden naar de binnenlandse afnemers. In eigen land verwelkomden we in juni in de Eemshaven de 100e tanker die LNG kwam brengen.

Veiligheid is een onderwerp dat binnen Gasunie niet voor onderhandeling vatbaar is. Alle mensen die voor Gasunie werken, moeten ’s avonds weer gezond thuis kunnen komen. Onze ongevallen-KPI ligt helaas nog altijd boven de signaalwaarde. Dat betekent dat het aantal ongelukken op het werk onacceptabel hoog is. We hebben een programma met concrete acties om onze veiligheidsprestaties te verbeteren.

De energietransitie kent tegenslagen en grilligheden. De congestie op het Nederlandse elektriciteitsnet is zodanig toegenomen dat in de provincies Utrecht, Flevoland en Gelderland openbare laadpalen op piekuren kunnen worden uitgezet, de uitrol van volledig elektrische warmtepompen op pauze is gezet en marktpartijen wordt gevraagd om gasgestookte installaties te plaatsen voor extra regelbare opwek. In de waterstofketen-in-aanbouw zien we de laatste tijd dat marktpartijen nadrukkelijk ook naar blauwe waterstof kijken omdat de business cases voor groene-waterstofprojecten nog niet voldoende aantrekkelijk zijn.

Gasunie wil dat de energietransitie zo soepel mogelijk verloopt. Daarbij is het belangrijk om het brede energiesysteem in ogenschouw te nemen, zeker nu elektrificatie op veel plaatsen moeizaam gaat. Zo is bijvoorbeeld het inzetten in hybride warmtepompen van de 2 miljard kuub groen gas die Nederland in 2030 wil produceren, genoeg om de helft van alle huishoudens te verduurzamen. En de inzet van CO₂-neutrale waterstof kan het energiesysteem balanceren en zo de energietransitie versnellen.

Aardgas blijft de komende decennia nodig als aanvulling op en achtervang voor groene energie. Totdat de volumes aan waterstof en groen gas zijn gegroeid, zal er aardgas nodig zijn voor industriële processen die moeilijk te elektrificeren zijn en voor elektriciteitsopwekking. Tegelijkertijd willen we de gebruikers van onze infrastructuur zo snel mogelijk goede alternatieven aanbieden. Daarom hebben we tot aan 2030 bijna € 8 miljard aan investeringen in transport en opslag van waterstof, CO₂, warmte en groen gas gepland.

Net als andere netbeheerders loopt Gasunie in de energietransitie tegen vergunningsverleningstrajecten aan die wel vijf tot zeven jaar kunnen duren. Een voorbeeld is het Delta Rhine Corridor-project, een nieuwe en noodzakelijke leidingstraat tussen Rotterdam en het Roergebied, waarvoor in juni duidelijk werd dat de vergunningverlening vertraagt. We roepen het nieuwe kabinet op om, net als bij het elektriciteitsnetbeheer, te komen tot een versnelde procedure voor de uitbreiding van álle energie-infrastructuur.

We hebben geen tijd te verliezen. Voor een schone energievoorziening is maximale daadkracht nodig en de wil om er samen uit te komen. Gasunie neemt het voortouw om partijen te verbinden, maakt plannen en steekt letterlijk de handen uit de mouwen. Want met nieuwe energie is er ongelooflijk veel mogelijk. Zo realiseren we samen een schone toekomst voor de komende generaties.

Willemien Terpstra, Janneke Hermes, Bart Jan Hoevers en Hans Coenen