Equal pay bij Gasunie: op weg naar eerlijke beloning

Karin: "Samen met mijn collega Linda Vedder ging ik voor Gasunie aan de slag. We onderzochten specifiek verschillen in beloning tussen mannen en vrouwen met hetzelfde functieniveau. Dat is iets anders dan de loonkloof, dat is namelijk het verschil in gemiddeld uurloon tussen mannen en vrouwen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is de loonkloof in Nederland 13%. Dit getal laat niet zien of mannen en vrouwen hetzelfde salaris krijgen voor hetzelfde werk, want het loonkloofpercentage is niet gecorrigeerd voor functieniveau, leeftijd en ervaring. Wij berekenen met een zogenaamde regressieanalyse het gecorrigeerde oftewel 'onverklaarbare' verschil. Zo'n onverklaard verschil betekent niet dat werkgevers discrimineren, er kunnen talloze andere oorzaken zijn."

Elina: "Tijdens dit onderzoek heeft AWVN dus rekening gehouden met data die het verschil in loon verklaren, zoals functieniveau en dienstjaren. In heel Nederland bestaat er een gemiddeld onverklaard loonverschil ten nadele van vrouwen. Dat betekent dat vrouwen gemiddeld iets minder betaald krijgen dan mannen voor hetzelfde werk. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is het verschil 6% in het bedrijfsleven en 3% bij de overheid. Gasunie blijkt het goed te doen ten opzichte van de rest van het bedrijfsleven." Karin: "Uit het onderzoek bij Gasunie kwam een ongecorrigeerd loonverschil van 4,8%. Maar toen wij de variabele 'functiegroep' opnamen, gebeurde er iets geks: het verschil in beloning werd groter. Normaal gesproken wordt de ongelijkheid in hogere functiegroepen kleiner na zo'n correctie, maar bij Gasunie was dat dus niet zo. Toen we ook 'leeftijd' opnamen als verklarende variabele, daalde het verschil naar 3,3%."

Elina: "We zochten samen een verklaring en vonden die al gauw. Wat bleek? Wij zetten succesvol in op diversiteit. Nu is 85% van de werknemers man, maar dat verandert langzaam omdat we de laatste jaren naar verhouding meer vrouwen aannemen. Ongeveer 25% van onze nieuwe werknemers is vrouw. Zij zijn vaker ingezet op theoretisch geschoolde functies en komen in hogere functiegroepen terecht." Karin: "De mannen in dezelfde functiegroepen zijn meestal wat ouder en vaak doorgegroeid binnen de organisatie. Vanwege hun leeftijd en dienstjaren hebben zij gemiddeld een hoger loon dan de vrouwen."

Elina: "Ik was tevreden over de resultaten. Wij hadden misschien een groter verschil verwacht, maar we doen het landelijk gezien goed. We zijn nog lang niet klaar, want er bestaat nog steeds een onverklaarbaar verschil." Karin: "Wij gaven Gasunie adviezen om te verbeteren. Ten eerste: ga zo door met het aannemen van meer vrouwen. Blijf daarbij alert op beloningsverschillen. We adviseren bijvoorbeeld niet te kijken naar het salaris van een kandidaat bij de vorige werkgever, maar het loon te vergelijken met andere Gasunie-werknemers. Leg criteria vast om te bepalen wie in welke functiegroep valt en welk salaris daarbij hoort."

Elina: "Wij gingen meteen aan de slag met ons functiewaarderingssysteem. We controleerden of de functiebeschrijvingen en de bijbehorende loonschalen wel klopten. Verder vragen we niet meer om salarisstrookjes van vorige werkgevers, maar naar salariswensen. Ook letten we beter op verschillen bij onderhandelingen." Ze geeft een voorbeeld: "Zo wilden wij afgelopen jaar tegelijkertijd een man en een vrouw aannemen voor een soortgelijke functie. De mannelijke kandidaat onderhandelde over het salaris, de vrouw niet. In het verleden had dat kunnen betekenen dat de man een hoger salaris had gekregen voor hetzelfde werk. Dankzij oplettendheid van de HR-afdeling en de managers zijn de lonen nu gelijk."

Karin: "De manier waarop Gasunie aandacht geeft aan het thema draagt ook bij aan kleinere verschillen. Elina en haar team zorgen dat het thema het hele jaar door op de agenda blijft staan. HR houdt iedereen alert en roept individuele medewerkers op zich te melden als zij denken dat er iets niet klopt." Elina: "We blijven de situatie monitoren. Een half jaar na het onderzoek van AWVN waren er alweer 176 medewerkers bij gekomen. Toen deden wij zelf een tussentijdse meting. De loonkloof was met 3% zo laag dat we hebben gekeken naar de relatieve salarispositie en die was gelijk op percentages achter de komma na. Het is echt de moeite waard om te investeren in onderzoek. We behoren hiermee tot de voorlopers in corporate Nederland en delen onze ervaringen graag met andere bedrijven. Daarom zijn onze ervaringen en tips ook opgenomen in de Gelijke Beloonwijzer van WOMEN Inc."