Nadere toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

De mutaties in de materiële vaste activa in 2022 zijn als volgt:

Ultimo 2022 is onder de materiële vaste activa begrepen een bedrag van € 84,8 miljoen (ultimo 2021: € 83,9 miljoen) inzake leases. De vennootschap heeft het economische, maar niet het juridische eigendom van deze gebruiksrecht activa. De gebruiksrecht activa omvatten met name bedrijfsgebouwen en terreinen en het wagenpark.

De mutaties in de materiële vaste activa in 2021 zijn als volgt:

De aanschafwaardes en de cumulatieve afschrijvingen (inclusief bijzondere waardeverminderingen) zijn als volgt:

De mutaties in de financiële vaste activa zijn als volgt:

De rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen van de groepsmaatschappijen hebben betrekking op de reëlewaardemutatie van het belang in Nord Stream (zoals opgenomen in noot 1 ‘Significante aangelegenheden en gebeurtenissen in 2022’, noot 9 ‘Overige deelnemingen’ en noot 43 ‘Wettelijke reserve’), het actuariële resultaat op de pensioenregeling van Gasunie Deutschland (zoals opgenomen in noot 20 ‘Personeelsbeloningen’ en noot 44 ‘Overige reserves’) en op de herwaardering van het belang in Gate terminal als gevolg van de wijziging in de waarde van een cash flow hedge (zoals opgenomen in noot 44 ‘Overige reserves’).

Het overzicht met deelnemingen, hun vestigingsplaats en het deelnemingspercentage dat Gasunie heeft, is opgenomen in noot 56 ‘Overzicht groepsmaatschappijen en deelnemingen’.

Ultimo 2022 bedraagt de reële waarde van de verstrekte langlopende leningen aan groepsmaatschappijen en deelnemingen € 2.936,5 miljoen (ultimo 2021: € 4.627,9 miljoen).

Er zijn geen bijzondere voorwaarden overeengekomen tussen Gasunie en de groepsmaatschappijen met betrekking tot de verstrekte langlopende leningen. Voor verwachte kredietverliezen hebben we  geen aanpassing in de waardering gedaan, omdat op basis van historische gegevens, alsmede actuele toekomstverwachtingen, hiertoe geen aanleiding bestaat.

GTS is de netbeheerder van het landelijk gastransportnet in de zin van de Gaswet. De minister van Economische Zaken en Klimaat heeft regels gesteld ten aanzien van goed financieel beheer door een netbeheerder in het Besluit Financieel Beheer Netbeheerders (‘BFBN’). Jaarlijks beoordelen we, rekening houdend met de bepalingen van het BFBN, of er afgelost dan wel getrokken moet worden op de kredietfaciliteit, om aan de BFBN-vereisten te voldoen. Bij deze periodieke beoordeling wordt niet alleen de actuele financiële positie betrokken, maar ook de verwachtingen voor de komende jaren inzake de verwachte omvang en moment van de investeringsuitgaven, de verwachte dividenduitkeringen en de verwachte operationele kosten voor het gastransportnetwerk. De omvang en volatiliteit van deze variabelen maakt een betrouwbare schatting van eventuele toekomstige aflossingen niet mogelijk. Om deze reden hebben we de verstrekte lening op balansdatum volledig gepresenteerd onder de langlopende vorderingen.

In 2022 heeft Gasunie een leningsfaciliteit ter hoogte van € 1,5 miljoen ter beschikking gesteld aan Vertogas. De looptijd van deze faciliteit is tot 31 december 2029. Onder deze faciliteit is ultimo 2022 een bedrag opgenomen van € 0,4 miljoen (ultimo 2021: € nihil).

Intra-groepsposities ontstaan door dienstverlening van N.V. Nederlandse Gasunie aan groepsmaatschappijen en vice versa, door uitkering van dividend binnen de groep en door de cashpool-transacties die door het groepshoofd worden uitgevoerd namens de groepsmaatschappijen in het kader van de operationele bedrijfsactiviteiten.

Er is geen aflossingsschema overeengekomen ten aanzien van de vorderingen op groepsmaatschappijen; de vorderingen hebben de kenmerken van een rekening-courantverhouding.

Over het saldo van de intra-groepsvorderingen betaalt de groepsmaatschappij in voorkomende gevallen een zakelijke rente die is gebaseerd op een variabele rente plus een opslag, die past bij het risicoprofiel van zowel Gasunie als de betreffende groepsmaatschappij.

Voor verwachte kredietverliezen hebben we geen voorziening gevormd, omdat op basis van historische gegevens, alsmede de actuele toekomstverwachtingen voor de deelnemingen die het betreft, hiertoe geen aanleiding bestaat.

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 756.000 en is verdeeld in 7.560 gewone aandelen van elk € 100 nominaal. Ultimo 2022 zijn hiervan 1.513 aandelen geplaatst en volgestort. In het boekjaar hebben geen mutaties plaatsgevonden in het geplaatste en gestorte kapitaal (2021: idem).

Ultimo 2022 worden alle geplaatste aandelen gehouden door de Staat der Nederlanden (ultimo 2021: idem).

De herwaarderingsreserve heeft betrekking op de herwaardering van de materiële vaste activa. Deze herwaardering hield verband met de splitsing van Gasunie en aansluitend de invoering van IFRS in 2005 en is berekend naar de situatie per 1 januari 2004. De uitgestelde belastingen over de herwaardering hebben we verwerkt in de verplichting voor uitgestelde belastingen, die onderdeel is van de uitgestelde belastingvorderingen voor de Nederlandse fiscale eenheid. De herwaarderingsreserve wordt gerealiseerd naar rato van de afschrijving van de materiële vaste activa waar de herwaarderingsreserve betrekking op heeft.

De mutaties in de herwaarderingsreserve zijn als volgt:

De wettelijke reserve is de wettelijke reserve deelnemingen die betrekking heeft op het 9,0% belang in Nord Stream. Dit belang is gewaardeerd tegen de reële waarde. Omdat Gasunie geen overheersende zeggenschap heeft in dit belang en daarmee geen resultaatuitkeringen kan afdwingen, is een wettelijke reserve gevormd voor het deel van de reële waarde waardering dat hoger is dan de oorspronkelijke verkrijgingsprijs.

De mutaties in de wettelijke reserve zijn als volgt:

Nadere informatie over de waardering van het belang in Nord Stream is opgenomen in noot 1 ‘Significante aangelegenheden en gebeurtenissen in 2022’ en noot 9 'Overige deelnemingen'.

De mutaties in de overige reserve zijn als volgt: 

Voor een toelichting op de mutaties verwijzen we naar noot 7 ‘Investeringen in joint ventures’, noot 10 ‘Uitgestelde belastingvorderingen’, noot 20 ‘Personeelsbeloningen’, noot 42 ‘Herwaarderingsreserve’, noot 43 'Wettelijke reserve' en noot 45 ‘Onverdeeld resultaat’.

De groepsmaatschappij GTS is de netbeheerder van het landelijk gastransportnet in Nederland in de zin van de Gaswet. De minister van Economische Zaken en Klimaat heeft regels gesteld ten aanzien van goed financieel beheer door netbeheerders in het BFBN. Deze regels bestaan uit een aantal financiële ratio’s, waaronder een eigenvermogensminimum. Dit kan leiden tot restricties ten aanzien van de hoogte van de uitkeerbare reserves van GTS. Een dergelijke situatie kan in voorkomende gevallen ook invloed hebben op de hoogte van de uitkeerbare reserves van N.V. Nederlandse Gasunie. Ultimo 2022 was een dergelijke beperking niet aan de orde en is hiervoor geen statutaire of wettelijke reserve opgenomen (ultimo 2021: idem).

De mutaties in het onverdeeld resultaat zijn als volgt:

De winst over 2021 bedroeg € 310,7 miljoen. Hiervan is € 217,5 miljoen als dividend uitgekeerd in 2022. Het restant van € 93,2 miljoen is toegevoegd aan de overige reserves.

De raad van bestuur stelt voor om van de winst over 2022 een bedrag van € 200,0 miljoen als dividend aan de aandeelhouder uit te keren en € 354,9 miljoen toe te voegen aan de overige reserves. Het dividend per aandeel bedraagt € 132,2 duizend.

Het voorstel tot resultaatbestemming is niet verwerkt in de balans per 31 december 2022 en de toelichting daarop.

De specificatie van de voorzieningen is als volgt:

Voor een nadere toelichting op de overige voorzieningen verwijzen we naar noot 10 ‘Uitgestelde belastingvorderingen’, noot 20 ‘Personeelsbeloningen’ en en noot 21 ‘Overige voorzieningen’ van de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

De specificatie van de handels- en overige schulden is als volgt:

De belastingverplichtingen omvatten de te betalen loonheffing en premies sociale verzekeringen.

De overige schulden en overlopende passiva bestaan met name uit nog te betalen rente, nog te ontvangen facturen en ontvangen security deposits ter waarde van € 243,8 miljoen (ultimo 2021: € 36,9 miljoen). De ontvangen security deposits zijn gestelde zekerheden die door klanten van de vennootschap of haar groepsmaatschappijen aan N.V. Nederlandse Gasunie zijn verstrekt ter afdekking van het kredietrisico. Over de security deposits berekenen we een marktconforme rente.

Vanwege het kortlopende karakter van de handelsschulden en overige te betalen posten benadert de reële waarde de boekwaarde van deze verplichtingen.

Intra-groepsposities ontstaan door dienstverlening van N.V. Nederlandse Gasunie aan groepsmaatschappijen en vice versa, door uitkering van dividend binnen de groep en door de cashpool transacties die door het groepshoofd worden uitgevoerd namens de groepsmaatschappijen in het kader van de operationele bedrijfsactiviteiten.

Er is geen aflossingsschema overeengekomen ten aanzien van de schulden aan groepsmaatschappijen; de schulden hebben de kenmerken van een rekening-courantverhouding.

Over het saldo van de intra-groepsschulden betaalt Gasunie in voorkomende gevallen een zakelijke rente die is gebaseerd op een variabele rente plus een opslag die past bij het risicoprofiel van zowel Gasunie als de betreffende groepsmaatschappij.

N.V. Nederlandse Gasunie koopt extern goederen en diensten in voor haar groepsmaatschappijen en/of andere deelnemingen. Daarnaast is N.V. Nederlandse Gasunie de juridisch werkgever voor medewerkers die werkzaam zijn voor Gasunie en haar groepsmaatschappijen. De netto-omzet van N.V. Nederlandse Gasunie bestaat voor een groot deel uit bedragen die zij in rekening brengt bij haar groepsmaatschappijen en/of andere deelnemingen voor de inzet van eigen personeel dan wel de levering van extern ingekochte goederen en diensten. N.V. Nederlandse Gasunie treedt jegens haar groepsmaatschappijen op als principaal.

De specificatie van de kosten uitbesteed werk en andere externe kosten is als volgt:

De kosten uitbesteed werk en andere externe kosten bestaan met name uit goederen en diensten die N.V. Nederlandse Gasunie inkoopt ten behoeve van de dienstverlening aan haar groepsmaatschappijen, waaronder GTS als de landelijk netbeheerder voor het gastransport in Nederland. De kosten van netbeheer omvatten met name de inkoop van stikstofproductiecapaciteit en elektriciteit en gas voor het gastransport. De stijging in de kosten ten opzichte van 2021 is met name het gevolg van de hogere prijzen voor de inkoop van energie. 

De specificatie van de personeelskosten is als volgt:

De gemiddelde personele bezetting in 2022 bedraagt 1.465 fulltime-equivalenten (2021: gemiddeld 1.337 fulltime-equivalenten), waarvan 2 buiten Nederland (2021: 2 buiten Nederland).

De toelichting op de bezoldiging van de bestuurders en de commissarissen van de vennootschap hebben we opgenomen in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening onder noot 28 ‘Personeelskosten’.

De specificatie van de overige kosten is als volgt:

De overige kosten bestaan met name uit goederen en diensten die N.V. Nederlandse Gasunie inkoopt ten behoeve van de dienstverlening aan haar groepsmaatschappijen, waaronder GTS als de landelijk netbeheerder voor het gastransport in Nederland. De overige kosten omvatten met name verzekeringskosten en overige materiële en personele kosten.

De specificatie van de financiële baten en lasten is als volgt:

De rentelasten en soortgelijke lasten betreffen voornamelijk de rente over de langlopende leningen. De daling van de rentelasten is met name te verklaren door de aflossing van twee leningen in 2022 met relatief hoge rentepercentages in vergelijking tot de herfinancieringsrente in 2022.

Onder de rentebaten en soortgelijke baten zijn voornamelijk begrepen de rentes die berekend worden over leningen aan groepsmaatschappijen en in voorkomende gevallen de rente op belastingaanslagen. Als gevolg van de lagere rentelasten van N.V. Nederlandse Gasunie zijn ook de aan groepsmaatschappijen doorbelaste rentekosten gedaald. De rentebaten zijn gebaseerd op de gewogen gemiddelde rentevoet van de langeleningenportefeuille van N.V. Nederlandse Gasunie met een opslag van 12,5 basispunten (2021: idem).

N.V. Nederlandse Gasunie staat aan het hoofd van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting in Nederland. De specificatie van de belastinglast in de winst-en-verliesrekening is als volgt:

Tussen N.V. Nederlandse Gasunie en haar Nederlandse 100%-groepsmaatschappijen bestaat een fiscale eenheid voor de Nederlandse vennootschapsbelasting. Aan deze groepsmaatschappijen wordt geen vennootschapsbelasting gealloceerd, met uitzondering van de groepsmaatschappijen Gasunie Transport Services B.V., Gasunie Assets B.V. en Maasvlakte Storage B.V.

Voor een toelichting op de overige posten in de vennootschappelijke balans en winst-en-verliesrekening verwijzen we de toelichting op de geconsolideerde financiële overzichten. 

Het overzicht met groepsmaatschappijen en andere deelnemingen is als volgt: