Dilemma's

Al snel kondigde de Europese Commissie sancties af tegen Rusland en Russische bedrijven, maar niet op de invoer van Russisch aardgas. Dat stelde Gasunie voor een groot dilemma. Voortgaan op dezelfde voet vonden we uitgesloten, maar vanwege de grote maatschappelijke en economische consequenties voor de leveringszekerheid konden we ook niet volledig de dienstverlening staken. Gasunie heeft immers de wettelijke taak om transportcapaciteit non-discriminatoir aan te bieden.

We hebben besloten om geen unilaterale stappen bovenop het Nederlandse en Europese sanctiebeleid te zetten. Russische klanten mochten dus niet geweerd worden uit de Gasunie-netwerken in Nederland en Duitsland zo lang ze niet op de sanctielijst stonden. We namen wel het besluit om alle non-operationele relaties en contacten, zoals wetenschappelijke samenwerking, te bevriezen. De werkzaamheden in het Shareholder’s Committee van Nord Stream, waar Han Fennema als CEO zitting in had, hebben we opgeschort. De operationele contacten met Russische bedrijven brachten we terug tot het minimumniveau dat noodzakelijk was voor het veilig kunnen faciliteren van de leveringszekerheid in Nederland en Europa via onze infrastructuur.

Ook overheden stellen steeds strengere eisen aan rapportage, registratie en reparatie. Eind 2023 wordt er een methaanverordening actief, waaraan wij moeten voldoen. Op dit moment is nog niet precies duidelijk hoe de wetgeving er uit komt te zien maar de contouren van die wetgeving zijn al wel zichtbaar. 

Ons huidige beleid is dat we, om de emissie van 1 ton CO₂-equivalent (dat is 35,7 kg methaan) te vermijden, maximaal € 200 investeren. Dat is ongeveer het dubbele van wat een Europees CO₂-uitstootrecht momenteel waard is. Een hoger bedrag in de nieuwe verordening is onderdeel van onze eigen voorstellen want we willen ver gaan om onze emissies heel klein te maken en te houden. 

In de verordening komt, voor zover we nu weten, te staan dat we al het mogelijke moeten doen om methaanemissies te reduceren en dat we alle geconstateerde lekken moeten repareren. Het repareren van kleine lekken kost veel tijd en geld, middelen die we beter kunnen besteden aan projecten die ook anderen helpen hun emissies te reduceren en zodoende de totale impact op het klimaat te vergroten. Bovendien stoten we soms meer methaan uit bij de reparatie (door het gasvrij maken van de leiding) dan dat het lek te dichten over lange periode oplevert. En dat levert een dilemma op: houden we ons aan de wet, of kiezen we voor het beste alternatief voor het klimaat?

Maar dat aardgas heeft wel een maatschappelijk prijskaartje. De productie en het transport van LNG heeft een hogere CO₂-voetafdruk dan pijpleidinggas. Daarnaast moet het vloeibare LNG, dat een temperatuur heeft van -162°C, weer gasvormig worden gemaakt met behulp van opwarming voordat het in het netwerk van GTS kan worden gebracht. Daar is veel energie voor nodig.

EemsEnergyTerminal heeft er daarom voor gezorgd dat ons eigen gasgebruik in 2022 ongeveer een kwart hoger lag. Hierdoor is ook onze CO₂-voetafdruk in Nederland (scope 1+2) gestegen (+20%) terwijl onze getransporteerde volumes juist daalden (-7%). Bij het nemen van het investeringsbesluit hebben we het faciliteren van de leveringszekerheid (externe economische waardecreatie) afgewogen tegen het maximaal reduceren van onze emissies (interne maatschappelijke waardecreatie) en zijn tot conclusie gekomen dat we de extra emissies onder deze omstandigheden moesten accepteren.

Deze afweging zullen we in de komende jaren vaker moeten maken. Met onze energietransitieprojecten stellen we onze klanten in staat CO₂-emissiereductie te realiseren, maar deze projecten zorgen er tegelijkertijd voor dat onze eigen CO₂-voetafdruk tijdens de bouw van de nieuwe infrastructuur dreigt te groeien. In komende jaarverslagen willen we zowel de positieve als de negatieve impact van onze transitie-investeringen inzichtelijk maken.