Economische waardecreatie
Economische waardecreatie
Onder economische waardecreatie verstaan we het toevoegen van meetbare financiële waarde aan de maatschappij en aan onze eigen bedrijfsvoering. We creëren deze waarde door en tijdens het uitvoeren van onze aardgasinfrastructuur-kerntaken. Marktpartijen contracteren capaciteit in onze gasnetten en maken gebruik van onze diensten zoals gasopslag, contracthandel en certificering. Tijdens het beheren van onze infrastructuur ontstaat er financiële waarde voor leveranciers, vermogensverschaffers, en onze aandeelhouder. Daarnaast wordt de onderneming meer waard doordat we verantwoord investeren en onderhoud plegen, kosten en risico’s minimaliseren, onze bedrijfsprocessen verbeteren en kennis opbouwen.
Resultaten GTS/GUD/Deelnemingen
GTS transporteerde in de eerste helft van 2023 377 TWh aardgas. Dit is 3% minder dan de 389 TWh in de eerste helft van 2022 en het laagste volume ooit vervoerd door GTS in een eerste helft van een jaar. Er is nog steeds een hoog West-naar-Oost transport van hoogcalorisch gas (H-gas), dit werd voor het eerst begin 2022 gesignaleerd. Daarvoor liepen de gasstromen in Europa vooral van Oost naar West. Nederland importeert vanuit het Verenigd Koninkrijk en België en exporteert naar Duitsland. De entry (invoeding in het GTS-netwerk) vanuit LNG-tankers is verder gestegen (+54%) tot recordhoogtes, mede wegens de nieuwe EemsEnergyTerminal.
De geleverde volumes G-gas aan Nederlandse industrieën, elektriciteitscentrales en regionale netbeheerders lagen respectievelijk 32%, 4% en 11% lager vergeleken met de eerste helft van 2022. De levering van G-gas aan België (-17%) en Duitsland (-30%) krimpt, met het aflopen van exportcontracten in het zicht van de naderende sluiting van het Groningenveld, hard.
Aan bergingen en cavernes aangesloten op het GTS-netwerk (zowel Nederlandse als Duitse) werd in de eerste helft van het jaar 2,6 miljard m3 G-gas (-38%) en 2,0 miljard m3 H-gas (-31%) geleverd. Dat komt doordat de bergingen aan het einde van de winter van ’22 veel leger waren dan aan het einde van de winter van ’23. De H-gas exit (uitstroom uit het GTS-netwerk) naar het buitenland steeg aanzienlijk (+94%), wat geheel op het conto komt van Duitsland. De H-gas exits naar België en het Verenigd Koninkrijk zijn juist sterk gedaald.
GTS mengde in de eerste helft van 2023 152 TWh hoogcalorisch gas met stikstof tot laagcalorisch gas (Groningenkwaliteit). Dit is 20% minder dan in de eerste helft van 2022 (190 TWh). Dit komt door een lagere behoefte aan pseudo-G gas. De hoeveelheid gebruikte stikstof voor de conversie daalde van 2,0 miljard m3 naar 1,6 miljard m3.
In de periode januari tot en met mei 2023 is door marktpartijen in totaal 19.123 TWh gas op de TTF verhandeld. Dat is vergeleken met 18.487 TWh in dezelfde periode van 2022 een stijging van ruim 3%. TTF bleef veruit de grootste van alle Europese hubs. Er waren in mei 2023 163 marktpartijen actief op de TTF, een gelijk aantal als in mei 2022.
Resultaten GUD
GUD vervoerde in de eerste zes maanden 139 TWh aardgas; 24% minder dan de 184 TWh uit de eerste jaarhelft van 2022. De volumedaling komt door een 40 TWh lagere aanvoer vanuit Noorwegen, het geheel wegvallen van de invoer uit Rusland (29 TWh). De rest van de mutatie komt op conto van een 11 TWh hogere aanvoer uit Nederland en door veranderingen in de stroomrichting van het aardgas in het totale THE-marktgebied.
GUD krijgt in het kader van de leveringszekerheid veel aanvragen voor nieuwe aansluitingen; waaronder voor de aansluiting van (tijdelijke) drijvende LNG-installaties die noodzakelijk zijn om het wegvallen van het Russische aardgas op te vangen.
EemsEnergyTerminal
In april hebben Gasunie en Vopak een principeovereenkomst gesloten waarbij Vopak 50% van de aandelen in EemsEnergyTerminal zal verwerven. Bij goedkeuring van de mededingingsautoriteiten wordt de overeenkomst uiterlijk per oktober definitief. De partners onderzoeken of de capaciteit van 8 miljard m3 per jaar verder kan worden uitgebreid. Vopak en Gasunie willen de locatie in de Eemshaven in de toekomst gebruiken voor het importeren van groene waterstof.
Gate terminal
Vopak en Gasunie zijn de oprichters en eigenaren van Gate terminal in Rotterdam die sinds 2011 operationeel is. De terminal heeft een huidige capaciteit van 16 miljard m3 aardgas per jaar. BP en PetroChina zullen samen 4 miljard m3 aardgas extra aan capaciteit per jaar afnemen. Hier wordt een vierde tank voor ontwikkeld die eind 2026 operationeel moet zijn. Het doel is om in september tot een definitief investeringsbesluit te komen.
Onderzoek extra terminal Terneuzen
Sinds de invasie van Rusland in Oekraïne is Gasunie alert op mogelijkheden om de LNG-import in Nederland te verhogen. In dat kader hebben we samen met Vopak onderzoek gedaan naar de haalbaarheid op korte termijn van een tijdelijke drijvende LNG-terminal in de haven van Terneuzen. Dit bleek technisch en commercieel niet haalbaar, waarmee het project is gestopt.
LNG-terminals in Duitsland
GUD heeft het investeringsbesluit genomen voor de aanleg van twee verbindingspijpleidingen (3 en 55 kilometer) voor een tijdelijke drijvende LNG-importterminal in Brunsbüttel. GUD mag de investeringskosten verwerken in haar nettarieven. Samen met KfW en RWE ontwikkelt Gasunie in Brunsbüttel een eigen vaste LNG-terminal, die in een verdere toekomst geschikt zal worden gemaakt voor de ontvangst van waterstof.
Tariefbesluit GTS
Het gemiddelde transporttarief dat GTS in 2024 aan haar klanten in rekening mag brengen, daalt circa 20% ten opzichte van 2023. Dat blijkt uit het tarievenbesluit dat ACM eind mei heeft gepubliceerd. Op de rekening van de eindverbruiker heeft de tariefdaling van GTS slechts een beperkt effect omdat het aandeel van de GTS-transportkosten op de totale energierekening erg klein is.
Uitspraak CBb
Begin juli heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven uitspraak gedaan in een langlopende rechtszaak over het methodebesluit voor GTS voor de huidige reguleringsperiode (2022-2026). Deze uitspraak is van groot belang voor GTS en voor Gasunie als geheel. Met deze uitspraak is het helder geworden dat eisen ten aanzien van transparantie en uitlegbaarheid van een reguleringsmethode zowel voor GTS als voor de toezichthouder ACM gelden.
Als gevolg van de uitspraak kan GTS de komende jaren naar verwachting haar kosten beter dekken. Voor de langere termijn is de uitspraak ook van belang, omdat de rechter een aantal nieuwe voorwaarden verbindt aan de regulering van GTS. Met deze voorwaarden verbetert de positie van GTS - en die van andere, toekomstige netbeheerders binnen Gasunie, zoals die voor warmte en waterstof.
