04 Economische waardecreatie

GTS transporteerde in de eerste helft van 2022 389 TWh aardgas. Dit is 15% minder dan de 459 TWh in de eerste helft van 2021. De exit in het H-gas netwerk en G-gas netwerk richting industrieën, elektriciteitscentrales en regionale netbeheerders daalde in totaal met circa 24%. Verklaringen voor het lage transport waren de hoge temperaturen, de hoge gasprijzen, de Oekraïne-crisis en de ombouw van de G-gas markt in het buitenland. De afname aan de verbruikerskant is niet een-op-een in de transportcijfers terug te zien omdat het transportvolume naar de gasopslagen en de export naar Duitsland hoger was. De export naar Duitsland bereikte in juni een piekvolume.

GUD vervoerde in de eerste zes maanden 184 TWh aardgas; 38% meer dan de 133 TWh uit de eerste jaarhelft van 2021. De volumestijging komt door een 66 TWh hogere aanvoer vanuit Noorwegen, een 5 TWh hogere aanvoer uit Nederland en een 7 TWh daling van de invoer uit Rusland. De rest van de mutatie komt door veranderingen in de stroomrichting van het aardgas in het totale THE-marktgebied sinds oktober vorig jaar. 

De belangrijkste stap die Gasunie sinds de Russische invasie in Oekraïne heeft genomen om de toevoer van aardgas te faciliteren, is het inzetten van twee drijvende LNG-installaties (floating storage and regasification units; FSRU’s). Deze installaties komen in de Eemshaven te liggen en worden geëxploiteerd door onze nieuw opgerichte 100% dochter EemsEnergyTerminal. De FSRU’s kunnen LNG dat door tankers van overzee wordt aangevoerd, opslaan en regassificeren, waarna het aardgas in het GTS-net kan worden ingevoed. We denken ook na over de bouw van een vaste LNG-terminal in de Eemshaven, die op termijn geschikt zou kunnen worden gemaakt voor groene waterstof. 

Naast Eemshaven zal ook de bestaande Gate terminal op de Maasvlakte in Rotterdam worden geoptimaliseerd om meer LNG te kunnen hervergassen. Eemshaven en Rotterdam samen zullen dan de LNG-capaciteit in Nederland voor de komende winter verdubbelen. Daarnaast gaat Gate het aantal laadperrons voor overslag van LNG in trucks uitbreiden van drie naar vijf. Hiermee kan Gate de gestegen vraag in dit segment van de markt op een veilige en betrouwbare manier tegemoet komen. 

De veiling van capaciteit op de entry- en exit-punten van GTS en GUD leveren door de volatiele marktomstandigheden meer geld op. Dit heeft een positief, maar tijdelijk effect op het bedrijfsresultaat van beide dochters. Omdat de inkomsten van beide netwerkbeheerders zijn gereguleerd, vloeit het surplus in volgende jaren terug naar de klanten. 

De geopolitieke ontwikkelingen hebben de plannen van Gasunie voor de bouw van German LNG, een vaste LNG-importterminal in Brunsbüttel, deelstaat Sleeswijk-Holstein, een nieuw begin gegeven. Met Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW, namens de Duitse overheid) en RWE heeft Gasunie een intentieverklaring getekend die de bouw van de energieterminal mogelijk moet maken. Gasunie wil nog dit jaar starten met het aanleggen van de terminal, die naast LNG op termijn ook geschikt zal worden gemaakt voor het importeren van (groene) waterstof. De terminal creëert de mogelijkheid om aardgas op de Duitse markt te brengen uit regio's die niet bereikbaar zijn met gasleidingen. Gasunie is de beoogde operator van de terminal.

Gasunie is voor 9% eigenaar van de sinds 2012 operationele Nord Stream-pijpleiding, die Russisch gas naar Duitsland brengt. Nord Stream is een Zwitsers bedrijf. Een meerderheid van de aandelen (51%) wordt gehouden door het Russische staatsgasbedrijf Gazprom. De overige aandelen zijn eigendom van de West-Europese energiebedrijven Wintershall Dea (15,5%), E.ON (15,5%) en Engie (9%). De bedrijfsvoering van Nord Stream ondervindt hinder van de sanctiemaatregelen en de Russische reactie hierop. De directie van Nord Stream heeft daarom besloten om de uitkering van het jaarlijkse dividend aan de aandeelhouders tot nader order uit te stellen.

Net als andere bedrijven heeft Gasunie te maken met sterk gestegen inkoopkosten voor energie. Bedrijfsonderdelen als BBL en EnergyStock kunnen deze kosten grotendeels doorberekenen aan de klanten. Voor GTS kan dat voor 2021 gedeeltelijk, maar niet helemaal. In het GTS-Tarievenbesluit van de ACM voor 2023 stijgt het gemiddelde totale tarief voor 2023 met 19% *; onder meer als gevolg van nacalculatie van hoge energiekosten uit 2021.

Vertogas heeft sinds maart een nieuw IT-platform. Het platform ondersteunt het volledige groengascertificeringsproces; van productie tot facturering en is gebruiksvriendelijker dan zijn voorganger. Elke maand worden er op basis van de gemeten hoeveelheden geproduceerd groen gas Garanties van Oorsprong uitgegeven. Deze GvO’s kunnen vervolgens worden verhandeld via de handelsmodule van dit IT-platform.

Op de kapitaalmarkt heeft Gasunie in juni een obligatielening van € 500 miljoen in de markt gezet. Aansluitend is deze lening op 11 juli daadwerkelijk opgenomen. De emissie was nodig omdat een van onze oudere obligaties aflopend was. De nieuwe obligatie is net als de vorige een zogeheten sustainability-linked bond. Voor de obligatielening hebben we twee doelen gekozen die per 31 december 2030 moeten zijn bereikt. De eerste doelstelling is specifiek voor de gastransportsector en houdt in dat de uitstoot van methaan met ongeveer 50% moet worden verminderd ten opzichte van 2020. Terwijl we in de periode 2016-2020 al 24% hebben gereduceerd. De tweede doelstelling heeft betrekking op de CO₂-equivalente emissies die Gasunie zelf in de hand heeft en die we tegen 2030 met 30% moeten hebben teruggebracht. De duurzaamheidsdoelen kunnen leiden tot een couponverhoging van 0,125% als Gasunie op 31 december 2030 één doelstelling niet heeft behaald, en van 0,25% als we beide doelstellingen niet hebben behaald.