05 Algemeen

De Duurzaamheidsverklaring maakt onderdeel uit van het Directieverslag.

De in de Duurzaamheidsverklaring opgenomen informatie met betrekking tot de EU-taxonomie is in overeenstemming met de rapportagevereisten van artikel 8 van Verordening (EU) 2020/852. De in de Duurzaamheidsverklaring opgenomen informatie over broeikasgassen (Scope 1, 2 en 3) is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen van het Greenhouse Gas (GHG) Protocol.

Voor het consolideren van onze broeikasgasemissies (Scope 1, 2 en 3) passen we de operationele zeggenschap volgens het GHG Protocol toe. Dit betekent dat naast de groepsmaatschappijen ook de broeikasgasemissies van EemsEnergyTerminal en BBL Company (deels) zijn meegenomen in onze scope 1 en 2 emissies. Joint operations en joint ventures waarover wij geen operationele zeggenschap hebben zijn opgenomen in onze scope 3 (categorie 15). 

In de Appendix Duurzaamheidsverslaggeving is uiteengezet hoe de onze prognoses m.b.t. facilitering van CO₂-emissiereductie tot stand zijn gekomen.

Over onderwerpen als veiligheid, gezondheid, milieu en arbeidsvoorwaarden houden we in Nederland en Duitsland niet altijd dezelfde gegevens bij. Dit wordt veroorzaakt door verschillen in wetgeving. Daar waar mogelijk geven we de data uit Nederland en Duitsland gecombineerd weer. Als dit niet goed mogelijk is, presenteren we de gegevens separaat. Dat doen we ook als we vinden dat separate weergave meer inzicht geeft.

De meetbare doelen die opgenomen zijn in Duurzaamheidsverklaring worden jaarlijks, voorafgaand aan het boekjaar goedgekeurd door de raad van bestuur door middel van goedkeuring van het business plan. Ook de raad van commissarissen keurt het business plan goed. Ons Scope 3-doel is medio 2024 goedgekeurd door de raad van bestuur. Stakeholders worden niet expliciet betrokken bij het vaststellen van het beleid, de meetbare doelen, het bijhouden van prestaties en het in kaart brengen van verbeteringen, behalve als we dit uitdrukkelijk vermelden in de betreffende hoofdstukken.

Elk kwartaal wordt door middel van een kwartaalrapportage een update gegeven aan de raad van bestuur over de belangrijkste risico’s, kansen en kritische prestatie-indicatoren zoals opgenomen in het business plan op het gebied van duurzaamheid. Deze rapportage sluit aan op de pijlers van onze CSR-strategie. Elk kwartaal vindt een maatschappelijk overleg plaats met het hoger management en de CFO om de voortgang, risico’s en kansen met betrekking tot de pijlers te bespreken en te analyseren en waar nodig bij te sturen. In de reguliere besprekingen van de raad van commissarissen wordt eveneens elk kwartaal de realisatie van het business plan geëvalueerd.

Als het voor het geven van het vereiste inzicht noodzakelijk is, hebben we de aard van de oordelen en de schattingen opgenomen in de toelichting bij de betreffende data of de Appendix Duurzaamheidsverslaggeving. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden periodiek door ons beoordeeld.

De oordelen en schattingen die we hebben gebruikt, kunnen in toekomstige verslagperioden worden verfijnd wanneer meer relevante informatie beschikbaar komt. Op dit moment hebben we nog niet voor alle datapunten vergelijkende cijfers opgenomen in de Duurzaamheidsverklaring. Het toevoegen van vergelijkende cijfers na dit eerste verslagjaar maakt de informatie waardevoller voor de gebruikers van het jaarverslag.

Voor elk van deze thema’s laten we zien welke impacts, risico’s en kansen we voor Gasunie zien en welk beleid we hebben opgesteld om de impacts en risico’s te verminderen en te profiteren van de kansen.

Als dat mogelijk is, laten we zien welke financiële middelen we ter beschikking hadden om de acties uit te voeren. Verder laten we zien welke meetbare doelen we hebben geformuleerd op elk thema en hoever we zijn in het realiseren van deze doelen.

Dit is het eerste jaar dat we volledig rapporteren volgens de CSRD. We verwachten dat de EFRAG volgend jaar nieuwe implementatierichtlijnen en toelichtingen zal publiceren waardoor een beter begrip van de rapportagevereisten ontstaat. Het nieuwe Omnibus-wetsvoorstel zal ook invloed hebben op toekomstige rapportagevereisten. Daarnaast kunnen inzichten uit andere bedrijven en sectoren onze interpretatie in de komende jaren veranderen.

Uitkomsten materialiteitsanalyse

Uit de analyses blijkt dat er zes onderwerpen zijn die onze stakeholders materieel vinden voor Gasunie. Deze staan in onderstaande afbeelding, samen met de inschattingen die de stakeholders per thema hebben gemaakt van de impact materialiteit en de financiële materialiteit. Binnen de zes thema’s is er geen rangorde. Daarom laten we de schaalgrootheid van de inschattingen weg. 

Over deze thema’s rapporteren we in de volgende hoofdstukken van de Duurzaamheidsverklaring. We beginnen met de Milieu-thema’s Energietransitie (hoofdstuk 6), Emissies (hoofdstuk 7), Circulariteit (hoofdstuk 8), gevolgd door de Maatschappelijke thema’s Leveringszekerheid (hoofdstuk 9), Veiligheid (hoofdstuk 10) en Welzijn van medewerkers (hoofdstuk 11).

Opzet van het materialiteitsonderzoek

De materialiteitsanalyse is in 2023 uitgevoerd in een vroeg stadium van het verslaggevingsproces. Deze analyse bestond uit drie stappen. We hebben de materialiteitsanalyse uitgevoerd met ondersteuning van een extern adviesbureau.

Stap 1: Identificeren mogelijke ESG-thema’s

Het startpunt van de analyse was het opstellen van een longlist. De longlist bevat mogelijke thema’s die materieel kunnen zijn. Deze lijst hebben we opgesteld aan de hand van voorgaande materialiteitsanalyses, diverse interne- en externe rapportages waaronder risico analyses, jaarverslagen van een aantal vergelijkbare ondernemingen, uitingen in de media en trends en ontwikkelingen binnen onze sector. Om stap 1 te finaliseren zijn veertien ESG-thema’s en hun definities intern gevalideerd in een MVO-werkgroep, bestaande uit vijftien medewerkers met verschillende expertisegebieden binnen Gasunie.

Stap 2: Raadplegen van stakeholders

In de tweede stap van de analyse hebben we een inventarisatie van de belangrijkste belanghebbenden (stakeholders) van Gasunie gemaakt. Ook hebben we inzicht gekregen in welke mate Gasunie wordt beïnvloed door haar stakeholders en welke impact Gasunie heeft op haar stakeholders. Vervolgens zijn er vijftien kwalitatieve interviews gehouden met interne en externe stakeholders. De geïnterviewden hebben we geselecteerd op basis van hun expertise ten aanzien van bepaalde thema’s op de longlist en hun betrokkenheid bij deze thema’s. Ook hebben we beoordeeld in welke mate zij écht relevant zijn voor Gasunie waarna er bij de interne geïnterviewden ook is gekeken naar het vermogen om inzicht te geven in het perspectief van de externe stakeholders.

Op de lijst met geïnterviewden stonden onder andere verschillende afdelingsmanagers, zoals veiligheid, HR, business development, communicatie en government affairs, leden van de raad van bestuur, de voorzitter van onze ondernemingsraad, een van onze grotere leveranciers, een afgevaardigde van het ministerie van Economische Zaken en onze aandeelhouder. Op basis van de bevindingen uit de interviews hebben we een aantal aanpassingen gemaakt in de longlist om tot een shortlist van elf ESG-thema’s te komen. De shortlist is ter validatie voorgelegd aan de stuurgroep CSRD, bestaande uit een viertal afdelingsmanagers. De inzichten die de stakeholders ons meegaven, hebben niet geleid tot een aanpassing van ons business model.

Stap 3: Bepalen inside-out en outside-in impact

We hebben workshops gehouden om input te verzamelen over de inside-out en outside-in impact van de ESG-thema’s op de shortlist. Voor deze workshops hebben we deelnemers geselecteerd die op basis van hun expertisegebied input kunnen leveren op één of beide perspectieven van de ESG-thema’s op shortlist. Op basis van de informatie uit de workshops zijn de thema’s geplot in een materialiteitsmatrix. Bij het bepalen van de financiële materialiteit is ook rekening gehouden met afhankelijkheden ten aanzien van impacts en risico’s die mogelijk tot een financiële impact kunnen leiden. De plek in de materialiteitsmatrix is bepaald op basis van de volgende factoren:

Impact materialiteit: 

• Schaal: De schaalfactor geeft de ernst van de impact aan, oftewel: hoe erg is de impact? 
• Reikwijdte: De reikwijdtefactor geeft in de omvang en het bereik van de impact aan, oftewel: hoe groot is de impact? 
• Herstelbaarheid: De herstelbaarheidsfactor geeft het potentieel herstel van de impact aan, oftewel: in hoeverre kunnen de negatieve impacts door het nemen van corrigerende maatregelen worden verminderd of herstelt. Bij het plotten van positieve impacts in de materialiteitsmatrix, is deze factor buiten beschouwing gelaten. 
• Waarschijnlijkheid: De waarschijnlijkheidsfactor geeft de waarschijnlijkheid of de kans dat de impact optreedt aan.

Financiële materialiteit:

• Financiële omvang: De financiële omvangsfactor geeft de omvang van de kans of het risico in monetaire termen aan, oftewel de financiële gevolgen die aan de kans of het risico zijn verbonden. Dit kan directe kosten of opbrengsten omvatten maar ook indirecte kosten, zoals reputatieschade of potentiële inkomstenverliezen of stijgingen. 
• Waarschijnlijkheid: De waarschijnlijkheidsfactor geeft de waarschijnlijkheid of de kans dat de kans of het risico optreedt aan.

Door het zetten van een drempel hebben we de materiële van de niet-materiële thema’s kunnen scheiden. We beschouwen een onderwerp materieel als het hoog scoort vanuit een impact perspectief of een financieel perspectief. De materialiteitsmatrix inclusief de gehanteerde drempelwaarde hebben we ter verificatie voorgelegd aan de deelnemers van de workshops en is gepresenteerd aan en gevalideerd door de stuurgroep.

De uitkomsten van de dubbele materialiteitsanalyse zijn vervolgens vastgesteld door de raad van bestuur.

Stap 4: Update 2024

In 2024 hebben we een update uitgevoerd op de dubbele materialiteitsanalyse van 2023. De reden voor het uitvoeren van deze update was, dat we bij het uitvoeren van de dubbele materialiteitsanalyse in 2023 uit zijn gegaan van de resterende impacts en risico’s na het nemen van beheersmaatregelen bij het beoordelen van de materiële thema’s. Echter in latere implementatierichtlijnen van de EFRAG is voorgeschreven dat moet worden uitgegaan van de inherente risico’s.

Gedurende 2024 hebben we geïdentificeerd in hoeverre er sprake is van eventuele nieuwe risico’s en kansen die niet waren meegenomen in de dubbele materialiteitsanalyse van 2023. Vervolgens zijn per thema expertisehouders geconsulteerd om de inside-out en outside-in impact te bepalen, rekening houdend met het inherente risico. De uitkomsten hiervan inclusief de gehanteerde drempelwaarde zijn gevalideerd tijdens het maatschappelijk kwartaaloverleg en goedgekeurd door de raad van bestuur.

De uitkomst van de update in 2024 laat een aantal wijzigingen zien ten opzichte van de voorgaande uitkomsten. Omdat veiligheid binnen Gasunie altijd voorop staat en het voorkomen en beheersen van risico’s op het gebied van veiligheid een essentieel onderdeel is van onze bedrijfsvoering, hebben we dit in 2024 als separaat thema toegevoegd. In 2023 was veiligheid ondergebracht bij de thema’s leveringszekerheid en gezondheid en veiligheid van medewerkers.

Het toevoegen van veiligheid als separaat topic heeft de consequentie dat het thema gezondheid en veiligheid van medewerkers in 2024 is komen te vervallen. Dit thema is ondergebracht bij de thema’s veiligheid en welzijn van medewerkers. Het thema relaties met lokale gemeenschappen is bij de update in 2024 onder de drempelwaarde van de materiële thema’s uitgekomen. Dit heeft niets te maken met het belang van dit thema op zich maar wel over het belang ten opzichte van de andere thema’s.

Op dit moment is dubbele materialiteitsanalyse nog niet volledig geïntegreerd in het management control-bouwwerk van Gasunie, zoals beschreven in het hoofdstuk Governance. De duurzaamheidsrisico’s zijn al wel onderdeel van het management control-bouwwerk. We zijn van plan dit in de komende jaren verder te integreren.

Met deze definitie komen we tot een brede groep stakeholders, zoals klanten, downstream ketenpartners, werknemers, nationale overheid, toeleveranciers, lokale gemeenschappen, investeerders, academische wereld, energietoezichthouders en ngo’s. We zijn regelmatig in gesprek met stakeholders op internationaal, nationaal én lokaal niveau. Bij het uitvoeren van onze projecten vinden we het waardevol om zeer actief in gesprek te gaan met bewoners, lokale overheid en lokale toeleveranciers. Onze intentie hierbij is om vooruitgang te boeken en dit kan alleen samen en in goed overleg.

Voor ieder onderwerp voert Gasunie nu nog een specifiek stakeholderbeleid. We werken momenteel aan een overkoepelend stakeholderbeleid. Dit beleid wordt van toepassing op alle onderdelen van onze organisatie in de komende jaren (MT). Het stakeholderbeleid krijgt als doel om constructief met stakeholders in dialoog te zijn bij het bepalen van (de duurzaamheidsaspecten van) onze strategie, het bepalen van de materiële thema’s voor het stellen van onze ESG-doelen, het (samen) ontwikkelen van energietransitie projecten en het creëren van synergie met onze partners. Effectieve consultatie, het onderhouden van duurzame relaties en het op de hoogte houden van alle ontwikkelingen zijn hiertoe van essentieel belang.

Met de komst van Europese en nationale wet- en regelgeving is het hebben van een duurzame en betekenisvolle relatie met stakeholders voor onze onderneming centraal komen te staan. We streven ernaar alle toepasselijke wet- en regelgeving over betrokkenheid van stakeholders na te leven, inclusief de Corporate Governance Code, milieu- en sociale regelgeving (zoals de CSRD en de omgevingswet) en wetgeving ter bescherming van persoonsgegevens.

Om doelmatige invulling te geven aan de verbinding met onze stakeholders, voeren we periodiek een stakeholdersegmentatie uit. Na identificatie van de stakeholdergroepen worden de groepen gesegmenteerd naar wederkerig belang en invloed. Stakeholders kunnen ons in meer of mindere mate beïnvloeden en we hebben op onze beurt in meer of mindere mate impact op stakeholders. Op basis van deze segmentatie omarmen we een gediversifieerde dialoog, rekening houdend met de verschillende karakteristieken en de behoeften van stakeholders. Op deze wijze kunnen alle afdelingen van Gasunie bijdragen aan onze gewenste verbinding met onze stakeholders, ieder in relatie tot de specifieke relaties en interne rol en verantwoordelijkheid.

De segmentatie van de stakeholders bepaalt de mate van consultatie en de intensiteit van onze communicatie met de betreffende stakeholders. We laten ons hierbij leiden door professionele en open gesprekken, waarbij we transparant, eerlijk, respectvol, inclusief en onpartijdig zijn en verantwoordelijkheid nemen voor onze acties. We willen op alle ontvangen vragen antwoord geven en consistent handelen met onze Gedragswijzer Samen Werken.

In de afgelopen periode hebben we al vele vruchten van stakeholderbetrokkenheid mogen plukken. Zo hebben we tijdens de Gasunie Stakeholder Dialogen-webinars de verdieping gezocht met onze stakeholders over twee onderwerpen die met de energietransitie verbonden zijn. Ook zijn we actief in gesprek met de lokale omgevingen van onze bouwprojecten, zoals bij de realisatie van het warmtenet in Den Haag en de ondergrondse waterstofopslag in Zuidwending.

De verantwoordelijkheid van het stakeholderbeleid ligt bij iedere medewerker van Gasunie. Ieder in zijn eigen rol en met passende verantwoordelijkheid. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het vaststellen van het beleid en de wijzigingen hierop, de bekendheid hiervan en dat het beleid wordt gevolgd. Het management en alle medewerkers zorgen ervoor dat de stakeholders worden benaderd in lijn met dit stakeholderbeleid. Het beleid is besproken met de OR, kenbaar gemaakt op onze website en gedeeld met belangrijke stakeholders.